Snelle links

Omgaan met conflicten

Net als andere kinderen, hebben kinderen op de vlucht soms conflicten. Hier vind je een paar manieren om daarmee om te gaan.

Ruzie, conflict en geweld

Wanneer kinderen samen leven en spelen, ontstaan er soms ruzies en conflicten. Die horen tot op zekere hoogte bij opgroeien en ze geven kinderen belangrijke feedback op hun handelen. Zo bekeken kunnen conflicten leerrijk zijn.

Maar dan gaat het niet over de langdurige conflicten met leeftijdsgenoten, over pestgedrag en over het direct of indirect geweld waarmee sommige kinderen te maken krijgen. In 2011 publiceerde het Kinderrechtencommissariaat een onderzoek over de mate waarin kinderen en jongeren te maken krijgen met geweld. Uit het rapport 'Geweld, gemeld en geteld' bleek dat geweld voorkomt in verschillende levensdomeinen: het gezin, de school en de vrije tijd. In 2019 publiceerde de UCLL een opvolging van die studie.

De kinderen die meewerkten aan het onderzoek 'Onderweg' vertelden regelmatig dat ze gepest werden op school en in de vrije tijd. Het Vlaams netwerk Kies Kleur tegen Pesten stelt dat één op de zes kinderen te maken krijgt met pesten. De Teachers4Victims studie (2018-2019) vond dat één op tien kinderen meermaals gepest wordt. Pesten en geweld gebeuren ook in de vrije tijd.

Un monde

In 2021 verscheen de film 'Un monde', waarin een meisje en haar broer de hoofdpersonages zijn. Het thema pesten komt uitvoerig aan bod.

Zoeken naar steun, hulp en veiligheid

Niet alle kinderen en jongeren hebben ervaring met geweld en pesten, maar de meeste kinderen hebben wel ideeën over de nodige zorg. Hier kun je meer lezen over de verwachtingen over zorg en gezag van kinderen en jongeren.

In situaties van geweld en agressie proberen veel kinderen zelf een oplossing te vinden. Ze verwachten ook hulp en steun van volwassenen. Leerlingen stemmen hun reacties vaak af op de reactie van de leerkracht. Dat is te lezen in dit stuk over de Teachers4Victims-studie. Wanneer een leerkracht niet reageert, denken kinderen dat hij het pesten niet zo belangrijk vindt. Wanneer een leerkracht corrigerend optreedt, vinden ze dat de leerkracht duidelijker optreedt tegen pesten én zijn ze meer geneigd om toekomstig pestgedrag te melden.

Er bestaan verschillende interventies en programma's die inzetten op een positief of verbindend schoolklimaat. De brochure 'Werken aan een verbindend schoolklimaat' stelt dat het doeltreffend voorkomen van pesten deel uitmaakt van een overkoepelende aanpak tegen geweld op school.

Wil je meer overzicht van mogelijke antipestprogramma's, dan kun je dit overzicht van antipestprogramma's raadplegen bij het Nederlands Jeugdinstituut.

Peer mediation

Kinderen kunnen een rol spelen in conflicthantering. Peer mediation is een methode van conflictoplossing waarbij kinderen opgeleid worden om neutraal bemiddelend tussen te komen. De methode is vooral geschikt voor een bepaald type conflicten. Het biedt geen antwoord op structureel pestgedrag.

Inspiratie kun je vinden in de publicatie 'Werken aan een verbindend schoolklimaat', of in dit boek 'Wij lossen het zelf wel op!'

Via de website van de Conflixers, een initiatief van de Vlaamse Scholierenkoepel, kun je ondersteuning en coaching vinden.

Een verbindend klasklimaat

Klasse bracht enkele artikels uit over herstel en verbinding na conclicten. Hier kun je lezen over leerlingbemiddeling en hier over werken met een herstelmuur. Onderstaand filmpje toont hoe een herstelmuur werkt in de klas.

In dit artikel beschrijft de auteur een ruimer scala aan mogelijkheden om vrede in te bedden in het klasklimaat.

Via deze link kun je op de website KlasCement verschillende werkvormen en materialen vinden om te werken aan sociale vaardigheden of conflicthantering.

Deep democracy is een andere methode waarin groepen met verschil leren omgaan. Meer informatie kun je hier vinden of in dit filmpje, of in het boek 'rebelleren kan je leren'.

Conflicthantering en pesten voorkomen, past in een ruimere blik op het schoolklimaat. Onderstaand filmpje toont de mogelijkheden van een kinderparlement, een concrete manier om leerlingen mee te laten denken en inspraak te geven.

Terug naar de reis Terug naar de bibliotheek